Aosite, mai 1993
Kei te ngenge koe ki te mahi i nga wiri weriweri, i nga waewae wiri, i nga riipene aata ranei kei runga i o taonga? I roto i tenei tuhinga, ka tirotirohia e matou nga raru e pa ana ki nga taputapu taputapu me te whakarato i nga otinga whaihua hei awhina i a koe ki te whakapai ake i te mauroa me te mahi o o taonga. Ahakoa he kaingākau DIY koe, he rangatira whare ranei e rapu ana ki te rapu raruraru mo o taonga, i hangaia tenei aratohu hei awhina i a koe ki te tautuhi me te whakatika i nga raru e pa ana ki nga taputapu. Na, mena kua reri koe ki te whakahaere i te tika o te hanganga o to taonga, me panui tonu koe ki te ako atu!
Ko nga taputapu taonga he waahanga nui o nga taonga katoa. E tohu ana ki nga momo waahanga me nga waahanga e whakamahia ana ki te whakahiato me te whakarei ake i nga mahi o nga taonga, penei i te inihi, te kakau, te puku, me te wiri. Ko te kounga me te mahi o nga taputapu taputapu ka tino pa ki te mahi me te roa o nga waahanga taonga. I roto i tenei tuhinga, ka tirotirohia e matou nga raru e tino kitea ana mo nga taputapu taputapu me te tuku whakaaro ki te pehea e taea ai e nga kaiwhakarato taputapu taputapu te whakatika i enei take.
Ko tetahi o nga raru e pa ana ki nga taputapu taonga he iti te kounga. Ko nga taputapu iti-kounga ka puta he take maha penei i nga inihi wetewete, i nga puku pakaru, i nga kakau pohehe ranei. Ka taea e tenei te whakaiti i te whakamahinga me te roa o nga waahanga taonga, e arai ana i te kore o te kaihoko me te piki haere o nga utu tiaki. Ka whai waahi nui nga kaiwhakarato taputapu taonga ki te whakatika i tenei take ma te rapu rauemi me nga waahanga kounga teitei mo a raatau hua. Ma te mahi tahi me nga kaihanga rongonui me te whakahaere i nga tikanga whakahaere kounga, ka taea e nga kaiwhakarato taputapu taputapu te whakarite kia tutuki a raatau hua ki nga paerewa teitei o te mauroa me te mahi.
Ko tetahi atu raru e pa ana ki nga taputapu taputapu ko te whakaurunga kino. Ahakoa ko nga taputapu kounga teitei ka ngoikore te mahi ki te kore e tika te whakauru. Ko nga inihi e tika ana te tirohanga, nga wiri weriweri, nga kakau koretake ranei ka raru te noho humarie me te haumaru mo nga kaiwhakamahi. Ka taea e nga kaiwhakarato taputapu taputapu te whakaiti i tenei take ma te whakarato i nga tohutohu whakaurunga marama me te taipitopito me o raatau hua. I tua atu, ka taea e raatau te whakangungu me te tautoko ki o raatau kaihoko kia pai ai te whakauru o nga taputapu. Ma te haumi i roto i te ratonga kiritaki matawhānui me te tautoko hangarau, ka taea e nga kaiwhakarato taputapu taputapu te whakarei ake i te wheako kaiwhakamahi katoa me te whakaiti i te tupono o nga raru e pa ana ki te whakaurunga.
I tua atu i nga take o te kounga me te whakaurunga, ko te hototahitanga tetahi atu awangawanga noa mo nga taputapu taonga. Ko nga momo taonga rereke ka hiahiatia he momo me te rahi o nga taputapu, me te whakamahi i nga waahanga hotokore ka puta he take pumau me nga herenga mahi. Ka taea e nga kaiwhakarato taputapu taputapu te whakatika i tenei take ma te tuku i te tini o nga momo hua e whakatutuki ana i nga momo hoahoa taonga me nga whakaritenga. Ma te mahi tahi me nga kaihanga taonga me te whai tonu ki nga ahuatanga o te umanga, ka taea e nga kaiwhakarato te whakawhanake i nga raina hua kanorau ka taea te whakatutuki i nga hiahia rereke o o raatau kaihoko.
I tua atu, he mea nui te mauroa ki te mahi o nga taputapu taputapu. Ko te whakamahi tonu me te rongo ki nga ahuatanga o te taiao ka pakaru me te haehae i nga waahanga taputapu, ka arai i te waikura, te pakaru, te mahi kino ranei. Hei karo i tenei take, ka taea e nga kaiwhakarato taputapu taputapu te haumi ki te rangahau me te whakawhanaketanga ki te hanga rauemi hou me te roa mo o raatau hua. Ma te whakahaere i nga tikanga whakamatautau me nga tohu tohu, ka taea e nga kaiwhakarato te whakarite ka taea e o raatau taputapu te tu atu ki nga uaua o te whakamahi i ia ra, me te pupuri i ana mahi i roto i te waa.
Hei whakamutunga, ko nga taputapu taputapu he waahanga nui o te hoahoa taonga me te mahi. Ko nga raruraru noa mo nga taputapu taonga ko te kounga iti, te whakaurunga kino, nga take hototahi, me nga awangawanga mo te roa. Ka whai waahi nui nga kaiwhakarato taputapu taonga ki te whakatika i enei take ma te whakarite i te mana o te kounga, te whakarato i te tautoko a nga kaihoko, te rereke i nga raina hua, me te haumi ki te rangahau me te whanaketanga. Ma te aro ki enei waahanga, ka taea e nga kaiwhakarato taputapu taonga te whakarei ake i nga mahi me te pai o a raatau hua mo nga kaihanga me nga kaiwhakamahi mutunga.
Ina tae mai ki nga taonga, ka whai waahi nui te taputapu ki tona mahi me te mauroa. Heoi ano, he maha nga take noa e ara ake ana mo nga taputapu taonga ka taea te pouri mo nga kaihoko me nga kaihanga taonga. I roto i tenei tuhinga, ka tirotirohia e matou etahi o nga raru e pa ana ki nga taputapu taputapu taonga, me pehea te mahi a nga kaiwhakarato taputapu taputapu ki te whakatika i enei take.
Ko tetahi o nga raru e pa ana ki nga taputapu taputapu ko te take o te kore tika. Ka puta tenei ina kaore i te tika te whakaurunga o te taputapu, ka ngenge ranei i te waa. Ka raru pea nga taputapu ki te whakatuwhera me te kati i nga kaiutuutu, i nga kuaha ranei, ka raru ano pea nga taonga, ka raru pea. Ka taea e nga kaiwhakarato taputapu taputapu te whakatika i tenei take ma te whakarato i nga tohutohu whakaurunga marama me te whai kiko, me te tuku i nga taputapu kounga teitei, te roa e iti ake ana ki te he.
Ko tetahi atu take e pa ana ki nga taputapu taonga ko te raru o te wetewete, o te tihorea ranei o nga makawe. Ka puta tenei ki te kore e tika te kati o te taputapu i te wa o te whakaurunga, ka ngenge ranei nga wiri i te waa. Ka puta mai nga taonga karekau i te wa e wetekina ana, ka kore noa e whakararu i te whakamahi, engari ka puta he morearea haumaru. Hei karo i tenei take, ka taea e nga kaiwhakarato taputapu taonga te tuku i nga hua me nga hiu-kounga teitei ka iti ake te kaha ki te tarai, me te tuku tohutohu mo nga tikanga whakauru tika.
I tua atu i te heenga me te wetewete o nga wiri, ko tetahi atu raru e pa ana ki nga taputapu taputapu ko te waikura me te waikura. Ka puta tenei ina pa ana te taputapu ki te makuku, ka mahia ranei mai i nga rawa iti. Kaore e taea e te waikura me te waikura te whakakore noa i te ahua ataahua o nga taonga, engari ka whakararu hoki i te tika o te hanganga. Ka taea e nga kaiwhakarato taputapu taonga te whakatika i tenei take ma te tuku i nga hua ka mahia mai i nga taonga aukati, me te tuku tohutohu mo te tiaki tika me te pupuri i nga taputapu hei aukati i te waikura me te waikura.
Ka mutu, ko tetahi o nga take tino pouri mo nga taputapu taputapu ko te raru o nga hiwi haruru, haruru ranei me nga kiriata taraiwa. Ka puta mai tenei ina ka ngenge, ka paru ranei te taputapu, ka taea te whakakore i te wheako kaiwhakamahi katoa. Ka taea e nga kaiwhakarato taputapu taonga te whawhai i tenei take ma te tuku i nga hua me te mahi maeneene, marie, me te whakarato i nga aratohu mo te whakahinuhinu me te pupuri i nga taputapu mo te mahi tino pai.
Hei whakamutunga, he maha nga take ka ara ake mo nga taputapu taonga, tae atu ki te heehanga, te wetewete, te tihorea ranei, te waikura me te waikura, me te mahi haruru, haruru ranei. Ka whai waahi nui nga kaiwhakarato taputapu taonga ki te whakatika i enei take ma te whakarato i nga hua kounga teitei, mau tonu, me te tuku arataki mo te whakaurunga tika me nga tikanga tiaki. Ma te mahi ki te whakatika i enei raru noa, ka taea e nga kaiwhakarato taputapu taputapu te awhina ki te whakarite kia pai nga kaihoko ki a raatau taonga mo nga tau kei te heke mai.
Ka whai waahi nui nga taputapu taonga ki te mahi me te mau tonu o nga taputapu taonga. Heoi, ehara i te mea ohorere ka raru nga taputapu taonga i roto i te waa. Ka rukuhia e tenei tuhinga nga take e pa ana ki nga taputapu taonga me te whakarato otinga mo enei raru. Ahakoa he kaihanga taonga koe, he kaihokohoko, he kaihoko ranei, ma te mohio ki enei raru noa me o raatau otinga ka awhina koe ki te whakatau whakatau ina tae mai ki te whiriwhiri i te kaiwhakarato taputapu taputapu tika.
Ko tetahi o nga raru e pa ana ki nga taputapu taputapu ko te wetewete, te tihorea ranei o nga makawe. Ka puta mai tenei take na te kaha o te whakakiki, te kore o te kounga o nga hiu, te whakamahi tonu ranei i nga taonga. Hei whakatau i tenei raru, me whakarite e te kaiwhakarato taputapu taputapu ka whakaratohia e ratou nga hiu o te kounga teitei kua hangaia kia mau tonu te whakamahi. I tua atu, ma te whakamahi i te huriwiri e tika ana te rahi me te momo mahunga ka taea te aukati i te tihorea me te whakarite kia pai te pai.
Ko tetahi atu take e pa ana ki nga taputapu taonga ko nga hononga weriweri, he wiri ranei. I te nuinga o te wa ka puta mai tenei raru na te kakahu me te haehae, te hee o te huihuinga, nga hononga iti-kounga ranei. Ko te kaiwhakarato taputapu taonga rongonui me tuku nga hononga pumau me te pono penei i nga raka kamera, nga raka, me nga taapiri e whakarato ana i nga hononga kaha me te pumau. I tua atu, ko te whakarite i te huihuinga tika me te whakamahi i nga taputapu tika ka awhina i te aukati i nga hononga wiri.
Ko nga riipene aa me te reheke he tino waahanga o nga taputapu taonga, engari ka pa ki nga raru noa penei i te piri, te kore ranei e reheke pai. I takea pea tenei take na te paru, te hanga paru ranei, nga kiriata kua hee, me nga waahanga kua ngenge. Ka taea e te kaiwhakarato taputapu taputapu te whakatika i tenei raru ma te whakarato i nga kiriata taraiwa maeneene me te pono me te tuku tohutohu tiaki hei aukati i te hanga para me te whakarite kia tika.
I tua atu, ko nga taputapu taonga penei i nga inihi ka pa ki nga take penei i te ngao, te hee, te uaua ranei ki te whakatuwhera me te kati. Ko enei raruraru ka puta mai i te waikura, i te hee, i te kore ranei o te whakaurunga. Hei whakatau i enei take, me tuku mai e te kaiwhakarato taputapu taputapu pono nga inihi aukati-waikura me te whakarato i nga aratohu mo te whakaurunga me te tiaki tika.
I tua atu i nga raruraru kua whakahuahia i runga ake nei, ko etahi atu take e pa ana ki nga taputapu taputapu ko nga waahanga pakaru, kua pakaru ranei, kua ngaro nga waahanga, me te kore o te kounga. Ko te kaiwhakarato taputapu taonga rongonui me aro nui ki te kounga me te mauroa o a raatau hua, me tuku whakamanatanga matawhānui, me te whakarato tautoko pai ki nga kaihoko ki te whakatika i nga take ka ara ake.
Hei mutunga, ka whai waahi nui nga taputapu taputapu ki te mahi me te roa o nga waahanga taonga. Ko te mohio ki nga raru noa ka pa mai ki nga taputapu taonga me te mohio ki nga otinga mo enei raru he mea nui mo nga kaihanga taonga, kaihokohoko, me nga kaihoko. Ma te mahi tahi me tetahi kaiwhakarato taputapu taonga rongonui e aro nui ana ki te kounga, te mauroa, me te pai o nga kaihoko, ka taea e koe te whakarite ko nga taonga e mahia ana e koe, e hokona ana, e whakamahia ana ranei he taputapu pono me te pumau tonu.
Ko nga taputapu taonga e pa ana ki nga momo waahanga me nga taputapu e whakamahia ana ki te hanga me te mahi o nga waahanga taonga. Kei roto pea i enei ko nga kume akau, nga inihi, nga puku, me etahi atu mea iti e tika ana mo te whakahaere tika o nga taonga. Ahakoa he iti nei te ahua, ko te hiranga o te pupuri i nga taputapu taputapu kaua e warewarehia. Ki te kore e tika te tiaki me te tiaki, he maha nga raru ka pa ki nga taputapu taputapu ka pa ki te mahi me te roa o te waahanga taonga.
Ko tetahi o nga raru e pa ana ki nga taputapu taputapu ko te kakahu me te roimata. Ka roa te wa, ma te whakatuwhera me te kati tonu o nga kaiutuutu me nga kuaha, ka wetekina, ka waikura ranei nga taputapu. Kaore tenei e pa ki te ahua o nga taonga engari ka whakararu hoki i tana mahi. Ko nga taputapu kua wetekina, kua pakaru ranei ka uaua ki te whakatuwhera me te kati i nga pouaka, i nga kuaha ranei, ka raru ai te kaiwhakamahi. I etahi wa, ka noho he morearea haumaru, ina koa ka whakamahia nga taonga e nga tamariki me nga taangata pakeke.
Ko tetahi atu take e pa ana ki nga taputapu taputapu he ngoikore te tirohanga. Ka wetewete, ka pakaru ranei nga taputapu, ka hee te hangai o nga pouaka me nga tatau. He uaua tenei ki te whakatuwhera me te kati, me te nui haere o te kakahu me te haehae i nga waahanga taonga a tawhio noa. I etahi wa, ka pakaru nga taputapu ki nga taonga ake, na te mea ko te waku me te pehanga tonu ka puta he kapiti, maramara, etahi atu momo kino ranei.
I tua atu i enei take, ko nga taputapu kua pakaru, kaore ranei i tiakina ka pa ki te ahua o te ahua o nga taonga. Ko nga taputapu kua pakaruhia, kua pakaru, kua pakaru ranei te ahua o te ahua o nga taonga, ka whakaheke i tona uara me te ahuareka. Mo nga kaipupuri whare me nga pakihi e titiro ana ki te pupuri i te ahua oro me te ngaio, ko te ahua o nga taputapu taputapu he mea nui.
I runga i nga raru pea ka puta mai i nga taputapu taonga taonga kua warewarehia, ka kitea he mea nui te tiaki me te tiaki i nga wa katoa. I konei ka uru mai te mahi a te kaiwhakarato taputapu taputapu pono. Ka taea e tetahi kaiwhakarato rongonui te tuku i te tini o nga waahanga taputapu kounga teitei i hangaia hei tu ki te whakamahi i nga wa katoa me te whakaiti i te tupono o te kakahu me te roimata. Hei taapiri, ka taea e te kaiwhakarato mohio te arahi i nga tikanga tiaki tika me te kowhiringa o nga hua, ma te awhina i nga kaihoko ki te whakarite i te roa me te mahi o o raatau taonga.
Hei whakamutunga, ko te hiranga o te pupuri i nga taputapu taputapu e kore e taea te korero. Mai i te kakahu me te haehae ki nga take whakatikatika me nga whakaaro rerehua, ko nga taputapu ka warewarehia he maha nga raru ka pa ki te mahi me te ahua o nga taonga. Ma te mahi tahi me tetahi kaiwhakarato taputapu taonga rongonui, ka taea e nga kaihoko te whakarite kia mau o raatau taonga ki nga waahanga roa, kounga teitei ka hangaia kia mau tonu. Ma te tiaki tika me te tiaki, ka taea e nga taputapu taonga te whakapai tonu i te mahi me te ataahua o nga taonga mo nga tau kei te heke mai.
Ko nga taputapu taonga, penei i nga inihi, i nga kiriata pouaka, i nga puku, me nga kakau, ka whai waahi nui ki te mahi me te mau tonu o nga taonga. Heoi, ehara i te mea ohorere ka raru nga taputapu taonga i roto i te waa, ka raru me te pouri mo nga kaihoko. I roto i tenei tuhinga, ka tirotirohia e matou nga raru e pa ana ki nga taputapu taonga me te whakarato i nga tohutohu whai hua hei aukati i nga take kei te heke mai. Hei kaiwhakarato taputapu taonga, he mea nui kia mohio koe ki enei take me te korero ki o kaihoko kia pai ai o raatau hua.
Ko tetahi o nga raru e pa ana ki nga taputapu taonga ko te wetewete o nga wiri me nga here. Ka taea e tenei te arahi ki nga kakau wiri, nga puku, me nga inihi, ka whakararu i te pumau o nga taonga. Hei aukati i tenei take, he mea nui ki te whakamahi i nga hiu o te kounga teitei me nga here i hangaia kia mau tonu te whakamahi me te neke o nga taonga. I tua atu, ka taea e te whakapiri i te whakapiri miro-raka ki nga wiri hei awhina i a raatau ki te waahi me te aukati i te wetewete i te waa.
Ko tetahi atu raruraru e pa ana ki nga taputapu taputapu ko te paheketanga o nga rawa, ina koa i roto i nga taonga o waho, i nga taiao makuku nui ranei. Ko te noho ki te makuku, te ra, me etahi atu mea taiao ka waikura, ka pirau, ka ngoikore ranei nga taputapu penei i nga inihi me nga kiriata aata. Hei kaiwhakarato taputapu taputapu taonga, he mea nui ki te tuku i nga taonga aukati waikura penei i te kowiri tira, i nga taputapu whakakikorua konutea ranei hei aukati i enei take. I tua atu, ko te ako i nga kaihoko ki te tiaki tika me te tiaki i o raatau taonga, penei i te horoi me te whakahinuhinu taputapu, ka taea te aukati i te kino me te roa o tona oranga.
Ko te kore o te kounga, ko te kore tika ranei o te whakaurunga o nga taputapu ka arai mai i nga take maha penei i nga kiriata karekau e rere pai ana, nga inihi e ngunguru ana, e herea ana ranei, nga puku me nga kakau ka wetewete. Hei kaiwhakarato taputapu taputapu, he mea nui ki te whakarato i nga tohutohu whakaurunga marama me te taipitopito ki nga kaihoko, me te tuku tautoko a nga kaihoko mo nga patai, he awangawanga ranei kei a raatau. I tua atu, ko te haumi i roto i te kounga teitei, nga taputapu miihini-a-ringa ka taea te whakaiti i te tupono o nga take e pa ana ki te whakaurunga.
I tua atu i enei raruraru noa, he mea nui kia noho mohio nga kaiwhakarato taputapu taonga mo nga ahuatanga o te ahumahi, te ahunga whakamua hangarau, me nga hiahia o nga kaihoko. Hei tauira, kei te piki haere te tono mo nga riipene aapapa ngawari-kati me nga inihi, i te mea e whai ana nga kaihoko ki te whakarei ake i te mahi me te waatea o a raatau taonga. Ma te tuku otinga auaha me te noho ki mua i nga ahuatanga o te maakete, ka taea e nga kaiwhakarato taputapu taputapu te tuu i a raatau ano hei kaiarahi mo te umanga me te whakatutuki i nga hiahia tipu o o raatau kaihoko.
Hei mutunga, ko te aukati i nga take taputapu taonga a meake nei me aro ki nga taipitopito, nga rauemi kounga, te whakaurunga tika, me te whakapau kaha ki te pai o nga kaihoko. I te mea he kaiwhakarato taputapu taonga, he mea nui ki te whakarite i enei waahanga kia taea ai te whakarato taputapu mauroa, pono, me te tino mahi ki nga kaihoko. Ma te whakatika me te aukati i nga raru noa mo nga taputapu taonga, ka taea e nga kaiwhakarato te hanga whakawhirinaki me te pono ki o raatau kaihoko me te whakapumau i te ingoa kaha ki te umanga.
Hei whakamutunga, ka kitea he maha nga raru e pa ana ki nga taputapu taputapu taonga ka pa ki te mahi me te rerehua o a tatou taonga. Ahakoa he take mo te wetewete o nga wiri, he paheketanga aapapa hee, he whati ranei nga inihi, ka raru enei raru mo nga kaihoko me nga kaihanga. Heoi, hei kamupene kua 31 tau te wheako ki te umanga, kei a matou te tohungatanga me te mohio ki te whakatika i enei take me te whakarato otinga whai hua mo o taatau kaihoko. Ma te noho mohio mo nga raru e pa ana ki nga taputapu taputapu, ka taea e taatau te whakapai tonu i a maatau hua me te whakarato i nga taonga kounga teitei, pono e tika ana mo o taatau kaihoko. Na to matou whakapau kaha ki te tuku taputapu kakari-nui, ka whakapau kaha matou ki te whakarite kia pai o taatau kaihoko ki a raatau taonga mo nga tau kei te heke mai.